توضیحات
اولین محصول مورد نیاز برای قلم زنی، سطحی برای ایجاد طرح‌های مختلف است. معمولا از فلزاتی در این فرایند استفاده می‌شود که قابلیت چکش خوری را داشته باشد. مس اولین فلز مورد استفاده در این این هنر است که چکش خواری بالای و نقطه ذوب پایینی دارد. پس از آن مفرغ با استحکام بالاتر، ورشو که آلیاژ مس و قلع و نیکل بوده و خاصیت مفتول شدن دارد، برنج که ترکیب مس و روی است و با حرارت نرم و چکش‌خوار می‌شود، قرار می‌گیرد. علاوه بر این طلا که در قلم زنی‌های نفیس استفاده شده و نرم و قابل حل شدن در تیزآب است و در نهایت نقره که نرم و چکش خوار بوده و ارزش بالایی دارد، قرار می‌گیرد.
وسایل دیگر برای تولید ظروف قلمزنی، ابزارهای کاری هستند که به صورت تخصصی برای این منظور ساخته شده‌اند. در این میان می‌توانیم به دستگاه قیر آکنی، دستگاه خمکاری، فرچه، کوره برقی، سندان و چکش، پرگار، انواع قلم آهنی، چکش و … اشاره کنیم.
در مرحله تزئین ظروف قلم زنی نیز از قلم‌های متفاوتی استفاده می‌شود که با اسامی حصیری، قلم گیری، گرسواد برای سایه زنی و تزئین، سنبه برای ایجاد طرح اولیه، یک‌تو، نیم‌بر برای ریزه کاری و طرح اولیه، خشه یا قشه برای برجسته سازی، یک تو و دو تو برای بافت گل و تزئین پس زمینه، ناخنی برای خطوط منحنی، تیزبر برای مشبک سازی سطح فلز، کلفتی و کف تخت شناخته می‌شوند. همچنین قلم‌های استفاده شده در زمینه سازی این محصولات نیز شوته، گرسوم و یک‌تو است.
| ابعاد | 33x10x33 سانتی‌متر |
| وزن تقریبی | 860 کیلوگرم |
| نوع | مغزی دوزی |
| جنس | مس |
| محل تولید | تهران |
| سایر توضیحات | جنس محصول: مسی ، محل تولید: تهران ، ضمانت نامه: 5 ساله ، سایر توضیحات: با توجه به ماهیت صنایع دستی و تولید محصولات به صورت دستی امکان اختلاف جزئی در ابعاد وجود دارد. |
| سایر مشخصات | برای قلم زنی ابتدا سطح پشتی ظرفی که قصد قلمزنی روی آن را دارند، به خوبی با استفاده از قیر می‌پوشانند. این کار باعث می‌شود تا در زمان قلم زنی با چکش آسیبی به ظرف، وارد نشود. البته از ایجاد صدای زیاد در هنگام قلم زنی نیز جلوگیری خواهد کرد. برای قیر اندود کردن ظروف باید قیر جامد را درون دستگاه مخصوص ذوب کرده و در نهایت به صورت لایه‌هایی آن را روی سطح مورد نظر بریزند. لایه قیر ایجاد شده روی این سطح باید ضخامت مناسبی داشته باشد که یک فرد باتجربه آن را می‌داند. پس از این مرحله اجازه می‌دهند، تا قیر سرد شده و روی آن را به وسیله دوغاب سفید، برای طراحی آماده سازی می‌کنند. دوغاب باعث می‌شود تا طرح‌های روی ظرف بهتر نمایان شود. در این مرحله دیگر نوبت به ایجاد طرح روی ظروف می‌رسد. برای اینکار می‌توان از چند روش استفاده کرد: • رسم خطوط و طرح‌های مختلف به طور مستقیم روی سطح ظروف مورد نظر که توسط افراد با تجربه در این زمینه صورت می‌گیرد. • رسم طرح روی کاغذ و سپس سوزنی کردن آن با استفاده از کوبیدن سمبه، روی کاغذ و در نهایت نیز قلم زنی روی سوراخ‌هایی که در سطح کار ایجاد شده است. • پس از آنکه طرح اصلی را روی کار پیاده می‌کنند، با استفاده از ابزارهای مخصوص، خطوط اصلی را کنده‌کاری و زمینه کار را با استفاده از قلم‌های فلزی پر می‌کنند. • اکنون نوبت روسازی یا تزئین نقش‌های ایجاد شده است که با استفاده از قلم‌های مخصوص انجام می‌شود. • زمانی که مراحل قلم زنی به پایان می‌رسد، قیر موجود روی آن با استفاده از حرارت جدا شده و اگر باقیمانده‌ای از آن روی سطح مورد نظر وجود داشته باشد، با استفاده از نفت پاک خواهد شد. • در نهایت نیز ظرفی که قلم کاری شده، به کارگاه‌های صنعتگر ارسال شده و قطعات و لحیم کاری‌های مورد نیازش به وسیله آلیاژ قلع انجام می‌شود. • اگر در این مرحله نیاز به صافکاری باشد، توسط چکش چوبی یا چکشی مجهز به یک لایه چرم در قسمت سری‌اش، صاف و هموار خواهد شد. • در مرحله بعدی ظروف مورد نظر باید پرداخت شود که با استفاده از فرچه و صابون اینکار انجام می‌شود. • مرحله نهایی قلم زنی مربوط به سیاه کاری است که سطوح قلم زنی شده، به وسیله مخلوطی از دوده و واکس پوشانده شده و قسمت‌هایی که فرو رفته کاملا با این ترکیب پر می‌شود. بنابراین بخش‌های فرورفته سیاه و آنهایی که برآمده هستند، روشن خواهند شد. |
